ตั้งแต่นาทีแรกที่ทราบว่าลูกน้อยอยู่ในครรภ์ตลอดจนระยะเวลา 9 เดือนของการตั้งครรภ์นั้น นับเป็นช่วงเวลาพิเศษสำหรับว่าที่คุณพ่อคุณแม่ในการดูแลลูกน้อยในครรภ์ให้เติบโตสมบูรณ์แข็งแรง การดูแลเรื่องของสุขภาพ พัฒนาการของร่างกาย รวมทั้งอวัยวะที่ครบถ้วนสมบูรณ์ของลูกในครรภ์ เป็นสิ่งที่มีความสำคัญและอาจทำให้เกิดความกังวลใจ
“การตรวจคัดกรองความผิดปกติของโครโมโซมทารกในครรภ์ หรือการตรวจ NIPT” เป็นทางเลือกใหม่ให้คุณแม่ที่ต้องการตรวจคัดกรองความผิดปกติของโครโมโซมของลูก เพื่อช่วยคลายความกังวลและวางแผนดูแลก่อนที่ลูกน้อยจะออกมาลืมตาดูโลกอย่างปลอดภัย
การตรวจ NIPT คืออะไร
การตรวจ NIPT หรือ Non-Invasive Prenatal Testing คือการตรวจคัดกรองความผิดปกติของโครโมโซมทารกในครรภ์จากเลือดมารดา สามารถหาความเสี่ยงการเกิดกลุ่มอาการดาวน์หรือความผิดปกติของโครโมโซมอื่นที่สำคัญ รวมถึงโครโมโซมเพศและเพศของทารกในครรภ์ได้
หญิงตั้งครรภ์สามารถรับ
การตรวจ NIPT ได้ตั้งแต่อายุครรภ์ 10 สัปดาห์ขึ้นไป และเนื่องจากเป็นการตรวจชิ้นส่วนสารพันธุกรรมจากรกที่ปนอยู่ในเลือดของมารดา จึงเป็นการตรวจที่ปลอดภัยและมีความแม่นยำสูงถึง >99% เนื่องจากใช้ เทคโนโลยีวิเคราะห์ลำดับเบส (Next Generation Sequencing) ในการวิเคราะห์หาความผิดปกติของโครโมโซม
โดยปกติมนุษย์มีจำนวนโครโมโซมทั้งหมด 23 คู่ หรือ 46 โครโมโซม (ได้จากมารดา 23 โครโมโซม จากบิดา 23 โครโมโซม) ความผิดปกติของโครโมโซมอาจเกิดได้หลายลักษณะ เช่น มีจำนวนโครโมโซมเกินมา 1 แท่ง (Trisomy) ขาดไป 1 แท่ง (Monosomy) หรือมีการขาดหายไปบางส่วนของโครโมโซม (microdeletion)
สาเหตุที่ทำให้เกิดความผิดปกติของโครโมโซมที่พบได้บ่อยมีความสัมพันธ์กับอายุของมารดาที่มากขึ้น เช่น กลุ่มอาการดาวน์ โดยพบว่า มารดาอายุ 25 ปี จะมีโอกาสพบทารกที่มีภาวะกลุ่มอาการดาวน์ ประมาณ 1:1100 ต่อการคลอดมีชีพ แต่จะสูงขึ้นเป็น 1:350 ในมารดาอายุ 35 ปี และสูงถึง 1:100 ในมารดาอายุ 40 ปี
แต่อย่างไรก็ตามความผิดปกติของโครโมโซมเกิดได้จากหลายสาเหตุ บางชนิดไม่ขึ้นกับอายุของมารดา แต่อาจเกิดจากการส่งต่อทางพันธุกรรม สารเคมี หรือจากหลายสาเหตุร่วมกัน
ตรวจ NIPT เพื่อคัดกรองภาวะใด
|
รายละเอียดการตรวจ
|
แพ็กเกจการตรวจ
|
|
NIPT
|
NIPT+ Microdeletions
|
|
Trisomy
|
|
|
|
Trisomy 21 (กลุ่มอาการดาวน์)
|
√
|
√
|
|
Trisomy 18 (กลุ่มอาการเอ็ดเวิร์ด)
|
|
Trisomy 13 (กลุ่มอาการพาทัว)
|
|
ตรวจคัดกรองเพศของทารกในครรภ์
|
√
|
√
|
|
ตรวจคัดกรองความผิดปกติของจำนวนโครโมโซมเพศ
|
|
|
|
XX, XY
|
√
|
√
|
|
XO, XXX, XXY, XYY
|
√
|
√
|
|
ตรวจคัดกรองความผิดปกติที่เกิดจากการขาดหายไปบางส่วนของโครโมโซม(Microdeletions)
|
|
|
|
DiGeorge syndrome
|
|
√
|
|
1p36 deletion syndrome
|
|
Angelman syndrome/ Prader-Willi syndrome
|
|
Cri-du-chat syndrome
|
|
Wolf-Hirschhorn syndrome
|
|
ตรวจคัดกรองความผิดปกติของจำนวนโครโมโซมคู่อื่นๆ อีก 19 คู่
|
|
√
|
- กลุ่มอาการดาวน์ (Trisomy 21) เกิดจากความผิดปกติของโครโมโซมคู่ที่ 21 เกินมา 1 โครโมโซม เป็นภาวะผิดปกติทางโครโมโซมที่พบได้บ่อยที่สุด ทารกจะมีศีรษะค่อนข้างเล็กและแบน หางตาเฉียงขึ้น ดั้งจมูกแบน หูเกาะต่ำกว่าปกติ ปากเล็ก ลิ้นมักยื่นออกมา อาจมีผนังกั้นห้องหัวใจรั่ว พัฒนาการช้า มีไอคิวค่อนข้างต่ำ
- กลุ่มอาการเอ็ดเวิร์ด (Trisomy 18) เกิดจากความผิดปกติของโครโมโซมคู่ที่ 18 เกินมา 1 โครโมโซม ทารกจะมีศีรษะและขากรรไกรเล็ก ใบหูอยู่ต่ำกว่าปกติ อาจมีปากแหว่ง เพดานโหว่ นิ้วมือและเท้าบิดงอผิดรูป มีหัวใจและไตพิการ ปอดและทางเดินอาหารผิดปกติ ไอคิวต่ำ เด็กมักเสียชีวิตภายใน 1 ปี
- กลุ่มอาการพาทัวร์ (Trisomy 13) เกิดจากความผิดปกติของโครโมโซมคู่ที่ 13 เกินมา 1 โครโมโซม ทารกมีปากแหว่ง เพดานโหว่ ตาเล็ก ใบหูต่ำ นิ้วมือนิ้วเท้าเกิน หูหนวก สมองพิการ มักจะเสียชีวิตภายในไม่กี่อาทิตย์หลังคลอด
- Sex Chromosome Aneuploidy and Fetal Sex Determination (ความผิดปกติของจำนวนโครโมโซมเพศและเพศของทารกในครรภ์) ไม่เพียงแต่จะตรวจว่าเป็นผู้หญิง (XX) หรือผู้ชาย (XY) เท่านั้น แต่สามารถตรวจความผิดปกติที่เกิดจากจำนวนโครโมโซมเพศขาดหรือเกิน (XO, XXX, XXY, XYY) ทำให้สามารถวางแผนดูแลรักษาได้อย่างครอบคลุมและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
- Microdeletions* (ความผิดปกติที่เกิดจากการขาดหายไปบางส่วนของโครโมโซม)
- Genome-Wind Aneuploidy Detection** (ความผิดปกติของจำนวนโครโมโซมคู่อื่นอีก 19 คู่)
*Microdeletions ตรวจหาความผิดปกติที่เกิดจากการขาดหายไปบางส่วนของโครโมโซมที่ทำให้เกิด DiGeorge syndrome, 1p36 deletion syndrome, Prader-Willi syndrome/ Angelman syndrome, Cri-du-chat syndrome และ Wolf-Hirschhorn syndrome
** Genome-Wide Aneuploidy detection: ความผิดปกติของจำนวนโครโมโซมคู่อื่นๆ ที่นอกเหนือไปจาก 13,18,21 และโครโมโซมเพศ (รวมตรวจเพิ่มอีก 19 คู่)
ใครที่สามารถเข้ารับการตรวจ NIPT ได้
การตรวจ NIPT ไม่เหมาะสมกับมารดาที่
การตรวจคัดกรองด้วยวิธีอื่นให้ผลอย่างไร
การตรวจคัดกรองเพื่อประเมินความเสี่ยงของทารกในครรภ์ที่ใช้ในปัจจุบันโดยทั่วไป หรือ First Trimester Combined Test (FTCT) คือการทำอัลตราซาวด์ ร่วมกับการตรวจวัดระดับสารชีวเคมีบางตัวในเลือดมารดา การตรวจด้วยวิธีนี้มีอัตราการตรวจพบ (sensitivity) ประมาณ 85% และผลบวกลวง (false positive) ประมาณ 3.3% เปรียบเทียบกับวิธี IONA® NIPT ซึ่งมีอัตราการตรวจพบ (sensitivity) > 99% และผลบวกลวง (false positive) < 0.09%
ตามขั้นตอนปกติของการตรวจคัดกรอง หากได้ผลเป็นบวก (พบความผิดปกติ) แพทย์จะแนะนำให้ทำการตรวจยืนยันด้วยวิธีการเจาะน้ำคร่ำ หรือการตรวจชิ้นเนื้อรก ซึ่งอาจสร้าง
ความเครียด เจ็บปวด และมีความเสี่ยงต่อการแท้งบุตรที่ประมาณ 0.5-1% ดังนั้นการการตรวจคัดกรองที่มีความแม่นยำสูง ช่วยให้สามารถหลีกเลี่ยงการทำหัตถการที่ไม่จำเป็นและอาจมีความเสี่ยงต่อทารกในครรภ์ได้
ข้อดีของการตรวจ NIPT
การรายงานผลการตรวจ NIPT
|
การรายงานผล NIPT
|
|
Low risk (ความเสี่ยงต่ำ)
|
หมายความว่า การตั้งครรภ์ของคุณมีความเสี่ยงน้อยมากที่ทารกในครรภ์มีความผิดปกติของโครโมโซม 21, 18 และ 13
|
|
High risk (ความเสี่ยงสูง)
|
หมายความว่า การตั้งครรภ์ของคุณมีความเสี่ยงที่ทารกในครรภ์เกิดความผิดปกติของโครโมโซม 21, 18 และ 13 และควรรับการตรวจยืนยันด้วยวิธีตรวจอื่น ๆ เพิ่มเติม เช่น การเจาะตรวจน้ำคร่ำ หรือ การตรวจชิ้นเนื้อรก
|
|
No result (ไม่ได้ผลลัพธ์)
|
เป็นกรณีที่พบได้น้อยมากเนื่องจากดีเอ็นเอของทารกในครรภ์ไม่เพียงพอสำหรับการตรวจวิเคราะห์ อาจต้องทำการเจาะเลือดเพิ่มเติมเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ชัดเจน
|
|
A Sex Determination failure (ข้อมูลไม่เพียงพอต่อการวิเคราะห์เพศของทารก)
|
ไม่มีผลต่อคุณภาพการวิเคราะห์ความผิดปกติของโครโมโซมอื่น
|
ข้อจำกัดในการตรวจ :
มารดาตั้งครรภ์บางรายอาจมีภาวะที่เป็นข้อจำกัดในการตรวจ ทำให้ไม่สามารถรายงานผลได้ ควรได้รับคำแนะนำเฉพาะจากแพทย์ผู้ชำนาญการ
เรียบเรียงโดย ศูนย์สูติ-นรีเวช โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
ศูนย์สูติ-นรีเวช
อาคารโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ ชั้น 2 ด้านเหนือ
โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ 33 สุขุมวิท ซอย 3 เขตวัฒนา กรุงเทพ 10110
โทร.
02 011 5999