โรคหยุดหายใจขณะหลับ (sleep apnea) คือ ภาวะผิดปกติของการหายใจ มีอาการหยุดหายใจเป็นช่วงๆ ขณะนอนหลับ โดยมีความสัมพันธ์โดยตรงกับอาการนอนกรน  สามารถแบ่งได้ 3 ประเภท ได้แก่ 

1. โรคหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น (Obstructive Sleep Apnea: OSA) เป็นโรคที่พบได้บ่อยทำให้เกิดการหยุดหายใจเป็นช่วงๆ โดยยังมีการเคลื่อนไหวของผนังทรวงอกและหน้าท้อง
2. โรคหยุดหายใจขณะหลับจากศูนย์กลาง (Central sleep apnea: CSA) แม้จะพบได้น้อย แต่เกิดขึ้นเมื่อสมองไม่สามารถส่งสัญญาณไปยังกล้ามเนื้อที่ใช้ในการหายใจ
3. โรคหยุดหายใจขณะหลับชนิดซับซ้อน ซึ่งเป็นการรวมกันของทั้ง OSA และ CSA อาจทำให้การรักษามีความซับซ้อนและต้องได้รับการดูแลจากแพทย์

• เสียงกรนดังมาก​
• หายใจไม่ออกหรือเหมือนสำลักน้ำลายขณะหลับ​
• ปวดศีรษะ ปากแห้ง คอแห้ง เจ็บคอในตอนเช้า​
• กัดฟันขณะหลับ​
• เจ็บหน้าอกในตอนกลางคืน​
• ความดันโลหิตสูง

• น้ำหนักเกิน พบว่าผู้ที่มีน้ำหนักมากจะมีทางเดินหายใจส่วนบนแคบกว่าผู้ที่มีน้ำหนักอยู่ในเกณฑ์ปกติ
• มีอาการของโรคภูมิแพ้บริเวณจมูก
• มีสันจมูกเบี้ยวหรือคด รูปหน้าหรือคางผิดปกติ เช่น คางเล็ก คางหลุบ
• ต่อมทอนซิลโตขวางทางเดินหายใจ
• ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่เป็นประจำ
• การรับประทานยาที่ทำให้เกิดอาการง่วง เช่น ยาแก้แพ้ ยานอนหลับ ยาคลายเครียด
• ผู้ชายมีโอกาสนอนกรนมากกว่าผู้หญิง 6-10 เท่า
• ผู้หญิงจะมีอาการนอนกรนเพิ่มขึ้นเมื่อเข้าวัยหมดประจำเดือน

สามารถทำได้ด้วย การตรวจสุขภาพการนอนหลับ หรือ sleep test (บางครั้งเรียกว่า sleep study หรือ polysomnography) การตรวจวัดการทำงานของระบบต่าง ๆ ของร่างกายขณะนอนหลับ เพื่อตรวจวินิจฉัยหาความผิดปกติของการนอนหลับ เช่น นอนกรนและหยุดหายใจขณะหลับ อาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคต่างๆ เช่น ความดันโลหิตสูง กล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน หัวใจเต้นผิดจังหวะ หัวใจวาย โรคของหลอดเลือดในสมอง ความจำเสื่อม ตลอดจนสมรรถภาพทางเพศเสื่อมลง

ซึ่งก่อนทำการตรวจคุณภาพการนอนหลับ ผู้เข้ารับการตรวจจะมาพูดคุยกับแพทย์ในเบื้องต้นก่อนว่ามีปัญหาอะไรเกี่ยวกับการนอนหลับ เพื่อให้แพทย์พิจารณาทางเลือกหรือความจำเป็นในการตรวจและรักษาในแบบต่าง ๆ

1. เครื่อง CPAP หรือว่าเครื่องอัดอากาศแรงดันบวก: เป็นการรักษาหลักในปัจจุบันของกรนหยุดหายใจ ทำหน้าที่ดันลมเข้าไปเปิดหลอดลมให้กว้างออก ทำให้อากาศสามารถเข้าปอดได้เต็มที่
2. การผ่าตัดรักษา มีหลายวิธี เช่น การตัดลิ้นไก่ เพดานอ่อน ต่อมทอมซิน การตัดโคนลิ้น หรือว่าการผ่าตัดเลื่อนกรามมาด้านหน้า เพื่อเปิดช่องทางเดินหายใจ
3. การรักษาโดยการใช้เลเซอร์ ใช้รักษาเพื่อหดกล้ามเนื้อ เนื้อเยื่อที่ทำให้เกิดการกรน
4. การรักษาด้วยเครื่องมือทันตกรรม หรือเรียกว่า MAD เพื่อการดึงกรามล่างมาด้านหน้าขณะหลับ

การรักษาเหล่านี้ แพทย์จะช่วยผู้ป่วยเลือก เพื่อให้เหมาะกับแต่ละคน

 

โดย พญ.ดารกุล พรศรีนิยม
แพทย์ชำนาญการด้านประสาทวิทยา และเวชศาสตร์การนอนหลับ
 

ประสบการณ์รักษาภาวะหยุดหายใจขณะหลับ ของ คุณโดม ปกรณ์ ลัม