สาเหตุและอาการ

โรคกรดไหลย้อนเกิดจากการที่กรดในกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นมาทางหลอดอาหาร อันเนื่องมาจากกล้ามเนื้อหูรูดบริเวณปลายหลอดอาหาร (LES) ซึ่งทำหน้าที่ป้องกันการไหลย้อนทำงานผิดปกติ เช่น ปิดไม่สนิท หรือเปิดบ่อยเกินไป ภาวะเช่นนี้เป็นผลให้เกิดอาการที่เรียกกันว่า Heartburn นั่นคือความรู้สึกจุกแน่น ปวดแสบปวดร้อนบริเวณหน้าอกไปจนถึงลิ้นปี่ รู้สึกเปรี้ยวหรือขมในคอ โดยอาจมีอาการเวียนหัวและคลื่นไส้ร่วมด้วย

ทั้งนี้อาการดังกล่าวอาจเกิดได้จากหลายกรณี ส่วนใหญ่เกิดจากการรับประทาน เช่น รับประทานมื้อใหญ่เกินไป รับประทานอาหารทอดหรือมันมาก รับประทานอาหารรสจัด ทานอาหารแล้วเข้านอนทันที และดื่มแอลกอฮอล์ นอกจากนี้ผู้ที่สูบบุหรี่ อยู่ระหว่างการตั้งครรภ์ เป็นโรคหอบหืด โรคอ้วน หรือมีความเครียด ก็มีโอกาสเกิดอาการ Heartburn ได้เช่นกัน

 

ร้ายแรงหากเรื้อรัง

อาการ Heartburn โดยทั่วไปแม้จะทำให้ไม่สบายตัว แต่ก็ไม่ถือว่ารุนแรงและสามารถบรรเทาได้ด้วยการรับประทานยาลดกรดในกระเพาะอาหาร แต่อาการนี้อาจนำไปสู่การเป็นโรคกรดไหลย้อนได้หากเกิดขึ้นซ้ำ ๆ ติดต่อกันเป็นเวลานานและมีอาการรุนแรงขึ้นซึ่งผู้ป่วยจำเป็นต้องไปพบแพทย์ เนื่องจากหากปล่อยทิ้งไว้โรคกรดไหลย้อนจะส่งผลให้เกิดแผลอักเสบที่หลอดอาหาร หลอดอาหารตีบ หรือในกรณีที่ร้ายแรงจริง ๆ เซลล์ภายในหลอดอาหารอาจเกิดการเปลี่ยนแปลงและกลายเป็นมะเร็งในหลอดอาหารได้

 

การตรวจวินิจฉัย

แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคกรดไหลย้อนในเบื้องต้นได้การจากซักถามประวัติผู้ป่วย เว้นแต่ในกรณีที่มีอาการรุนแรงแพทย์อาจใช้วิธีการที่เรียกว่า pH monitoring ซึ่งเป็นการสอดท่อผ่านจมูกลงไปยังหลอดอาหารเพื่อตรวจวัดค่าความเป็นกรด หรืออาจใช้วิธีกลืนแป้งเพื่อเอกซเรย์อวัยวะภายในที่เกี่ยวข้อง รวมถึงใช้เทคโนโลยี Endoscopy ซึ่งเป็นการใช้กล้องขนาดจิ๋วส่งผ่านลงไปทางปากของผู้ป่วยเพื่อตรวจประเมินความเสียหายของหลอดอาหาร

 

ปรับพฤติกรรมก่อนจะสาย

การหลีกเลี่ยงโรคกรดไหลย้อนนั้นทำได้ไม่ยาก เพียงปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน-อยู่เสียใหม่เพราะเป็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับโรคโดยตรง ทั้งเรื่องของปริมาณของอาหารที่รับประทานและชนิดของอาหาร การลดน้ำหนักจึงเป็นวิธีหนึ่งที่สามารถต่อกรกับโรคกรดไหลย้อนอย่างได้ผล นอกจากนี้การงดรับประทานอาหารก่อนเข้านอนอย่างน้อย 3 ชั่วโมง งดสูบบุหรี่ ลดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไม่สวมใส่เสื้อผ้าที่คับเกินไป และหลังส่วนบนให้สูงขึ้นก็อาจช่วยไม่ให้อาการ Heartburn พัฒนาไปเป็นโรคกรดไหลย้อนได้

เรื่องราวของโรคกรดไหลย้อนยังมีอีกมากมาย หากคุณสงสัยว่าตัวเองอาจเป็นหนึ่งในผู้ป่วยด้วยโรคนี้ นัดพบเพื่อปรึกษากับแพทย์ของคุณแต่เนิ่น ๆ เพราะโรคที่ฟังดูธรรมดานี้ รับรองว่าปล่อยไว้ไม่ดีแน่ 

 

สัญญาณอันตราย

อาการเหล่านี้บ่งบอกว่าคุณจำเป็นต้องไปพบแพทย์

• มีอาการปวดร้อนในหน้าอกมากกว่าสองครั้งในหนึ่งสัปดาห์
• กลืนอาหารลำบาก กลืนแล้วเจ็บ รู้สึกว่ามีก้อนหรืออาหารติดอยู่ในลำคอ
• คลื่นไส้อาเจียน หากอาการหนักอาจอาเจียนเป็นเลือดหรืออาเจียนมีสีดำ
• รับประทานยาลดกรดแล้วยังไม่ดีขึ้น
• เจ็บหน้าอก กราม แขน และขา ลมหายใจขาดห้วง ชีพจรไม่ปกติ