ภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมองชั้นกลางเป็นโรคของหลอดเลือดสมองชนิดหนึ่ง เกิดจากการที่มีเลือดออกบริเวณเยื่อหุ้มสมองชั้นกลางซึ่งเป็นพื้นที่ๆอยู่รอบสมอง ทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดศีรษะอย่างรุนแรง ปวดคอ คลื่นไส้ รู้สึกสับสนหรือแม้กระทั่งหมดสติไป เป็นอาการที่อันตรายถึงชีวิตหากผู้ป่วยไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที
 

• ภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมองชั้นกลาง เกิดจากอะไร
• อาการ ภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมองชั้นกลาง
• การวินิจฉัย ภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมองชั้นกลาง
• การรักษา ภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมองชั้นกลาง

สาเหตุเกิดจากอะไร

สาเหตุที่พบได้บ่อยมีดังนี้

• หลอดเลือดแดงใหญ่พองแตก เนื่องจากผนังหลอดเลือดมีความเปราะบางจึงสามารถโป่งพองและแตกได้จากแรงดันกระแสเลือดที่ไหลผ่าน
• การบาดเจ็บที่ศีรษะ ทำให้เลือดออกบริเวณพื้นที่ๆอยู่รอบสมองได้
• โรคเลือด เช่น ภาวะเลือดออกผิดปกติจากพันธุกรรม ทำให้มีความเสี่ยงในการเกิดภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมอง
• การทำหัตถการทางการแพทย์บางอย่าง

 

อาการมีอย่างไรบ้าง

อาการของภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมองชั้นกลางขึ้นอยู่กับความรุนแรงและบริเวณสมองที่เกิดภาวะเลือดออก อาการโดยทั่วไปมีดังนี้

• อาการที่พบได้มากที่สุดคืออาการปวดศีรษะอย่างรุนแรง โดยผู้ป่วยมักบรรยายว่าเป็นการปวดหัวที่รุนแรงที่สุดในชีวิตหรือรู้สึกปวดศีรษะรุนแรงอย่างเฉียบพลัน
• ปวดคอ คอแข็งตึงหรือปวดล้า
• คลื่นไส้ อาเจียน มักเกิดในระยะแรกๆของภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมอง
• สับสน อาจมีอาการเล็กน้อย เช่น รู้สึกมึนงงไปจนถึงรู้สึกสับสนมาก
• หมดสติ
• ชัก

 

วินิจฉัยได้อย่างไร

แพทย์วินิจฉัยด้วยการตรวจร่างกายโดยใช้หลายวิธีการร่วมกันเพื่อตรวจหาภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมอง เช่น 

• การตรวจด้วยการสร้างภาพ (imaging test) โดยใช้เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) หรือการตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI Scan)
• การตรวจทางห้องปฏิบัติการ (laboratory test)
• การเจาะน้ำไขสันหลัง (spinal tab)

 

รักษาได้อย่างไรและทำได้กี่วิธี

รักษาได้ด้วยการหยุดเลือดและรักษาอาการ ซึ่งรวมถึงการใช้ยาเพื่อลดบวม ยาป้องกันการชักและยาระงับความเจ็บปวด ในบางกรณีอาจจำเป็นต้องใช้วิธีการผ่าตัดเพื่อซ่อมแซมหลอดเลือดแดงใหญ่ที่แตก การผ่าตัดทำได้ด้วยวิธีการผ่าตัดซ่อมแซมหลอดเลือด (endovascular treatment) และการผ่าตัดหยุดเลือด (surgical clipping)

• การผ่าตัดซ่อมแซมหลอดเลือด (endovascular treatment) โดยศัลยแพทย์จะสอดท่อขนาดเล็กเข้าทางหลอดเลือดเพื่อวางอุปกรณ์ เช่น ขดลวดไปยังบริเวณที่สมองมีเลือดออกเพื่อหยุดเลือดและป้องกันไม่ให้เกิดภาวะเลือดออกซ้ำ การผ่าตัดชนิดนี้มีข้อดีกว่าการผ่าตัดแบบดั้งเดิม เพราะใช้เวลาในการพักฟื้นสั้นกว่า เจ็บปวดน้อยกว่าและลดความเสี่ยงในการเกิดอาการแทรกซ้อน อย่างไรก็ตามวิธีการนี้ไม่ได้เหมาะสมกับผู้ป่วยทุกราย จึงควรปรึกษาแพทย์เพื่อปรึกษาถึงทางเลือกในการรักษาที่เหมาะสมกับผู้ป่วยมากที่สุด
• การผ่าตัดหยุดเลือด (surgical clipping) เป็นวิธีการผ่าตัดที่รุกล้ำมากกว่าวิธีแรก ซึ่งเหมาะกับผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดออกในสมองเป็นบริเวณกว้างหรือมีภาวะที่ซับซ้อน โดยศัลยแพทย์จะเจาะรูที่กะโหลกศีรษะเพื่อนำอุปกรณ์เข้าไปยังบริเวณที่มีเลือดออก หลังจากนั้นแพทย์จะใช้คลิปโลหะวางรอบก้านของจุดที่เส้นเลือดโป่งพองเพื่อป้องกันหลอดเลือดแตกและเลือดไหลออกมา การผ่าตัดด้วยวิธีนี้ใช้ระยะเวลานานการการผ่าตัดซ่อมแซมหลอดเลือดและใช้ระยะเวลาในการพักฟื้นนานกว่า รวมถึงมีความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อนมากกว่า อย่างไรก็ตามวิธีนี้เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพสูงในการรักษาภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมองชั้นกลางที่มีความซับซ้อน

 
หากคุณประสบกับอาการใดอาการหนึ่งที่สงสัยว่าอาจเกิดจากภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมอง ให้รีบมาพบแพทย์โดยเร็วที่สุด ก่อนที่อาการจะรุนแรงมากขึ้น เพราะการบาดเจ็บทางสมอง ทุกวินาทีมีค่า (Time is brain)
 

ศูนย์โรคระบบประสาท โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ มีทีมแพทย์เฉพาะทางที่พร้อมให้คำปรึกษาถึงวิธีการรักษาที่เหมาะสมที่สุดสำหรับผู้ป่วยแต่ละบุคคล โดยคำนึงถึงความบริเวณที่เกิดโรคและความรุนแรงของของโรค รวมถึงความแข็งแรงของร่างกายและประวัติการการรักษาของผู้ป่วย หากคุณประสบกับอาการใดอาการหนึ่งที่สงสัยว่าอาจเกิดจากภาวะเลือดออกในเยื่อหุ้มสมอง ให้รีบมาพบแพทย์ก่อนที่อาการจะรุนแรงมากขึ้น
 

เรียบเรียงโดย  นพ. ภวิศ เหลืองเวชการ