bih.button.backtotop.text

การผ่าตัดข้อเข่าเทียมชนิดบางส่วนโดยใช้เทคโนโลยีแขนหุ่นยนต์

การใช้เทคโนโลยีแขนหุ่นยนต์มาช่วยในการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมนั้น ได้รับการพิสูจน์แล้วในผู้ป่วยส่วนใหญ่ว่าได้ผลดี ลดอาการปวดหลังผ่าตัดและลดระยะเวลาการพักฟื้นที่โรงพยาบาลและช่วยให้ฟื้นตัวได้เร็ว สามารถช่วยให้ผู้ป่วยส่วนใหญ่กลับไปใช้งานข้อเข่าหลังผ่าตัดได้ดี ที่สำคัญคือมีความแม่นยำในการวางตำแหน่งผิวข้อเข่าเทียม ทำให้ข้อเข่าเทียมมีอายุการใช้งานที่ยาวนานอย่างที่ควรจะเป็น
 

ในปัจจุบันเป็นที่ยอมรับกันแล้วว่าการผ่าตัดข้อเข่าเทียมชนิดบางส่วน (partial knee replacement) หรือแบบครึ่งเดียว (unicompartmental knee replacement) นั้นมีประโยชน์ต่อผู้ป่วยอย่างมาก โดยเฉพาะในกรณีที่ข้อเข่าเสื่อมมากบางส่วน แต่มีอาการปวดมาก รักษาโดยวิธีไม่ผ่าตัดแล้วไม่ได้ผล เนื่องจากการผ่าตัดวิธีนี้สามารถใช้เทคนิคพิเศษที่ทำให้แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก ปลอดภัยเพราะเสียเลือดน้อย มีอาการปวดหลังผ่าตัดไม่มาก ฟื้นตัวได้เร็ว สามารถงอข้อเข่าได้มาก จึงเหมาะกับผู้สูงอายุ นอกจากนี้ยังสามารถป้องกันผิวข้อเข่าส่วนที่ยังไม่เสียไว้ได้จึงมีประโยชน์ต่อผู้ป่วยที่ยังอายุไม่มาก (50-60 ปี) ที่จำเป็นต้องได้รับการผ่าตัด
 

ทำไมจึงต้องมีการพัฒนานำเอาเทคโนโลยีด้านแขนหุ่นยนต์มาช่วยในการผ่าตัด

แม้การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเทียมชนิดบางส่วนจะมีข้อดีหลายประการ แต่เทคนิคในการผ่าตัดนั้นต้องอาศัยความชำนาญของแพทย์เป็นอย่างมาก การผ่าตัดด้วยวิธีตามปกติอาจมีโอกาสได้ผลการผ่าตัดที่ไม่แน่นอน มีโอกาสเกิดความผิดพลาดในการวางตำแหน่งข้อเทียมโดยไม่เจตนา เนื่องจากแผลผ่าตัดมีขนาดเล็กแพทย์ผู้ทำการผ่าตัดจึงอาจมองพื้นที่บริเวณที่ทำผ่าตัดได้จำกัด ส่งผลให้บางรายยังมีอาการปวดข้อเข่าและข้อเทียมมีอายุการใช้งานที่ไม่นาน จำเป็นต้องมารับการผ่าตัดอีกครั้งภายในระยะเวลาไม่นาน ทั้งนี้โดยปกติแล้วความคาดหวังของอายุการใช้งานของข้อเทียมนั้นประมาณมากกว่า 90% ใน 10 ปี แต่หากเกิดความผิดพลาดในระหว่างผ่าตัด อาจทำให้อายุการใช้งานเหลือน้อยกว่า 5 ปี ดังนั้นการพัฒนาเครื่องมือช่วยผ่าตัดด้วยแขนหุ่นยนต์จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อช่วยเพิ่มความแม่นยำและลดความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในระหว่างทำการผ่าตัด โดยก่อนทำการผ่าตัดจะมีการส่งผู้ป่วยทำ CT scan บริเวณข้อเข่าที่จะทำผ่าตัด เพื่อให้ได้ข้อมูลกายวิภาคข้อเข่าของผู้ป่วยอย่างละเอียด จากนั้นจึงทำการป้อนข้อมูลให้กับสมองหุ่นยนต์เพื่อให้แพทย์สามารถประเมินขนาดของผิวข้อเทียมที่เหมาะสมสำหรับผู้ป่วยแต่ละราย รวมทั้งการเตรียมผิวกระดูกข้อเข่าเพื่อใช้ในการวางผิวข้อเทียมที่แม่นยำ โดยสามารถถนอมรักษากระดูกของผู้ป่วยให้ได้มากที่สุด
 

ผลการผ่าตัดด้วยการใช้เทคโนโลยีด้านแขนหุ่นยนต์มาช่วยในการผ่าตัดนั้นได้ผลดีกว่าจริงหรือไม่

มีการทำศึกษาวิจัยเพื่อเปรียบเทียบผลการผ่าตัดระหว่างการใช้เทคโนโลยีด้านแขนหุ่นยนต์กับการใช้วิธีตามปกติ โดยทำการวิจัยแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม (randomized control) ซึ่งเป็นวิธีการทำวิจัยที่เชื่อถือได้มากที่สุด ผลการวิจัยพบว่า การผ่าตัดด้วยการใช้เทคโนโลยีด้านแขนหุ่นยนต์มาช่วยในการผ่าตัดนั้นได้ผลดีกว่าอย่างชัดเจน ผู้ป่วยมีอาการปวดหลังผ่าตัดน้อยกว่า (กราฟที่ 1) เดินได้เร็วกว่า อยู่โรงพยาบาลน้อยกว่า (กราฟที่ 2) รวมถึงข้อเข่าสามารถกลับมาใช้งานได้เร็วกว่าด้วย นอกจากนี้ผู้ป่วยยังมีความพึงพอใจในผลของการผ่าตัดมากกว่าเมื่อติดตามผลนาน 2-5 ปีหลังผ่าตัด ที่สำคัญตำแหน่งการวางผิวข้อเทียมมีความแม่นยำสูงมาก พบมีการคลาดเคลื่อนน้อยมาก เมื่อเปรียบเทียบกับผู้ป่วยกลุ่มที่ทำผ่าตัดด้วยวิธีปกติ (กราฟที่ 3) ทั้งนี้พบว่าอัตราอายุการใช้งานที่ 5 ปีหลังผ่าตัดสูงถึง 99.1% โดยมีโอกาสที่ต้องทำผ่าตัดแก้ไขเพียง 0.9% ซึ่งดีกว่าการผ่าตัดด้วยวิธีปกติถึงประมาณ 5 เท่า
 

โดยสรุป การใช้เทคโนโลยีแขนหุ่นยนต์มาช่วยในการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมนั้น ได้รับการพิสูจน์แล้วในผู้ป่วยส่วนใหญ่ว่าได้ผลดี ลดอาการปวดหลังผ่าตัด ลดระยะเวลาการพักฟื้นที่โรงพยาบาลและช่วยให้ฟื้นตัวได้เร็ว สามารถช่วยให้ผู้ป่วยส่วนใหญ่กลับไปใช้งานข้อเข่าหลังผ่าตัดได้ดี ที่สำคัญคือมีความแม่นยำในการวางตำแหน่งผิวข้อเข่าเทียม ทำให้ข้อเข่าเทียมมีอายุการใช้งานอย่างที่ควรจะเป็น

 

เรียบเรียงโดย ศูนย์เวชศาสตร์การกีฬาและข้อ โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์​  
อาคาร A ชั้น 20 เคาน์เตอร์ D
เปิดบริการทุกวัน 08.00-20.00 น.
โทร. 02-066-8888 หรือ 1378


 

รายละเอียดเพิ่มเติม กรุณาติดต่อ:

แพ็กเกจที่เกี่ยวข้อง

Related Health Blogs