ฝีคัณฑสูตร คือฝีชนิดหนึ่งที่เกิดขึ้นรอบรูทวารหนัก โดยมีลักษณะเป็นตุ่มบวมแดง และมีหนองร่วมด้วย มักเกิดจากการติดเชื้อ อุดตัน หรืออักเสบจากแบคทีเรียบริเวณต่อมข้างก้น (Anal Gland) หากปล่อยทิ้งไว้ ฝีอาจลุกลามไปยังอวัยวะข้างเคียงได้ ซึ่งเกิดขึ้นได้ตั้งแต่ทารกแรกคลอดจนถึงวัยชรา และพบในเพศชายมากกว่าเพศหญิง ในช่วงอายุ 20-40 ปี
จากสถิติทั่วโลก จะมีผู้ป่วยโรคฝีคัณฑสูตร ประมาณ 20 ราย จาก 100,000 รายต่อปี โดยปัญหาที่สำคัญในการรักษาผู้ป่วยกลุ่มนี้ คือรักษาไม่หายขาดและกลับมาเป็นซ้ำ และการผ่าตัดผ่านกล้ามเนื้อหูรูดทำให้การกลั้นอุจจาระไม่สมบูรณ์
ผู้ป่วยส่วนใหญ่เมื่อมีอาการเริ่มต้นมักจะอาย ไม่มาพบแพทย์ตั้งแต่แรกเริ่ม หรือบางท่านปล่อยไว้จนฝีมีหนองและแตกออก ก็อาจเข้าใจว่าโรคได้หายไปเองแล้ว แต่แท้ที่จริงแล้วจะกลับมาเป็นซ้ำใหม่ หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง หรือ ผู้ป่วยบางรายอาจเป็นกังวลว่า เมื่อเข้ารับการผ่าตัด จะไม่สามารถกลั้นอุจจาระได้เหมือนเดิม ซึ่งในปัจจุบัน โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์เน้นการผ่าตัดรักษาแบบเก็บหูรูดและแผลเล็ก ซึ่งใช้เวลาพักฟื้นน้อย เพียง 1 คืนที่โรงพยาบาล มีค่าใช้จ่ายน้อยกว่า เนื่องจากเป็นการเย็บแผลแบบปิด และไม่จำเป็นต้องมาทำแผลที่โรงพยาบาล
ศ.กิตติคุณ นพ. อรุณ โรจนสกุล ศัลยแพทย์ชำนาญการด้านลำไส้ใหญ่และทวารหนัก โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ ยังเป็นหนึ่งในผู้คิดค้นเทคนิคการผ่าตัดโดยการเก็บรักษาหูรูด หรือ LIFT (Ligation of Intersphincteric Fistula Tract Technique) ซึ่งเป็นการผ่าตัดที่แพทย์นิยมใช้ในการรักษาผู้ป่วยอย่างแพร่หลายทั่วโลกในปัจจุบัน โดยเฉพาะในรายที่ฝีคัณฑสูตรผ่านกล้ามเนื้อหูรูดค่อนข้างลึก เนื่องจากเป็นวิธีที่ไม่ตัดหูรูด ทำให้ผู้ป่วยสามารถมั่นใจได้ว่า หลังการผ่าตัดจะสามารถกลั้นอุจจาระได้ตามปกติ
ที่ศูนย์ศัลยกรรมลำไส้ใหญ่และทวารหนัก โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ ให้การผ่าตัดรักษาโดยศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านการลำไส้ใหญ่และทวารหนัก ที่มีประสบการณ์รักษาฝีคัณฑสูตรมานานกว่า 20 ปี โดยผลการผ่าตัดรักษาปี 2023 ในผู้ป่วย 325 รายมีอัตราการเกิดซ้ำของฝีคัณฑสูตร ในกลุ่มซับซ้อน 16.99% (เมื่อเทียบกับมาตรฐานของโรงพยาบาลในสหรัฐอเมริกา ซึ่งน้อยกว่า 25%) และอัตราการเกิดซ้ำของฝีคัณฑสูตร ในกลุ่มที่ไม่ซับซ้อน 2.91% (เมื่อเทียบกับมาตรฐานของโรงพยาบาลในสหรัฐอเมริกา ซึ่งน้อยกว่า 5%) นอกจากนี้ ยังไม่พบภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัดและกลั้นอุจจาระไม่ได้
สอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับการรักษาได้ที่
ศูนย์ศัลยกรรมลำไส้ใหญ่และทวารหนัก โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ ชั้น 3 อาคาร B โทร. 02 211 2351 หรือ 1378
แก้ไขล่าสุด: 23 เมษายน 2568