• ภาวะก่อนเบาหวาน คืออะไร?
• สาเหตุของภาวะก่อนเบาหวานคืออะไร?
• อาการของภาวะก่อนเบาหวานมีอะไรบ้าง
• ปัจจัยเสี่ยงของภาวะก่อนเบาหวานมีอะไรบ้าง?
• ภาวะแทรกซ้อนที่อาจตามมา
• การวินิจฉัยภาวะก่อนเบาหวาน?
• การรักษาและการดูแลตัวเองทำได้อย่างไร?

 

ภาวะก่อนเบาหวาน คืออะไร?

ภาวะก่อนเบาหวาน (Prediabetes) คือ ภาวะสุขภาพที่เกิดจากระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ แต่ยังไม่สูงจนสามารถวินิจฉัยเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งผู้ป่วยส่วนมากมักไม่ทราบว่าตนมีภาวะก่อนเบาหวาน จึงทำให้เสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 และโรคหลอดเลือดหัวใจมากขึ้น <>

สาเหตุของภาวะก่อนเบาหวานคืออะไร?

ในปัจจุบันยังไม่สามารถสรุปได้แน่ชัดถึงสาเหตุของภาวะก่อนเบาหวาน แต่ประวัติครอบครัวและกรรมพันธุ์ รวมถึงการขาดการออกกำลังกาย ภาวะน้ำหนักเกิน และไขมันสะสม อาจเป็นส่วนสำคัญในการเร่งให้เกิดภาวะก่อนเบาหวานได้ โดยเชื่อว่าผู้ที่มีภาวะก่อนเบาหวานเกิดจากการจัดการกับน้ำตาลในร่างกายที่ผิดปกติไป

ปกติแล้วน้ำตาลที่อยู่ในเลือดมีหน้าที่ช่วยให้ร่างกายทำงานได้อย่างปกติ เป็นแหล่งพลังงานของกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อส่วนต่างๆ โดยแหล่งน้ำตาลส่วนมากมาจากการรับประทานอาหาร เมื่อร่างกายได้รับน้ำตาลจากอาหารเข้าสู่กระแสเลือด จะมีการหลั่งฮอร์โมนชนิดหนึ่งจากตับอ่อน ชื่อว่า อินซูลิน ซึ่งมีหน้าที่ในการดึงน้ำตาลจากเลือดไปให้เซลล์ต่างๆ ในร่างกายใช้งาน หากมีการทำงานที่ไม่สมดุลหรือผิดปกติไปก็อาจเป็นสาเหตุที่นำไปสู่ภาวะก่อนเบาหวาน และอาจพัฒนาไปเป็นโรคเบาหวานต่อไปได้
 

อาการของภาวะก่อนเบาหวานมีอะไรบ้าง

ภาวะก่อนเบาหวานส่วนใหญ่มักไม่แสดงอาการ แต่เราสามารถพบอาการเหล่านี้ได้

• กระหายน้ำมากขึ้น
• ปัสสาวะบ่อย
• หิวบ่อย
• อ่อนเพลีย
• มองภาพไม่ชัด

 

ปัจจัยเสี่ยงของภาวะก่อนเบาหวานมีอะไรบ้าง?

จากการที่ภาวะก่อนเบาหวานมักไม่แสดงอาการให้เห็น หากเรารู้ถึงปัจจัยเสี่ยงของภาวะนี้ก่อนจะช่วยให้เราป้องกันการเกิดภาวะนี้ได้ โดยปัจจัยเสี่ยงของภาวะก่อนเบาหวานนั้นเหมือนกับปัจจัยเสี่ยงของโรคเบาหวานนั่นเอง

• ภาวะน้ำหนักตัวเกิน
• ขาดการออกกำลังกาย
• อายุ 45 ปี ขึ้นไป
• มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคเบาหวาน
• มีประวัติเป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ หรือเคยคลอดบุตรน้ำหนักตัวมากกว่า 4 กิโลกรัม
• มีกลุ่มอาการถุงน้ำในรังไข่ (Polycystic ovarian syndrome)
• สูบบุหรี่
• เป็นโรคความดันโลหิตสูงหรือไขมันในเลือดสูง

 

ภาวะแทรกซ้อนที่อาจตามมา

โดยส่วนมากภาวะแทรกซ้อนที่ตามมาเกิดจากการที่ภาวะก่อนเบาหวานพัฒนาไปเป็นโรคเบาหวาน ซึ่งโรคเบาหวานมักก่อให้เกิดโรคอื่นๆ ตามมาได้ เช่น

• โรคความดันโลหิตสูง
• โรคไขมันในเลือดสูง
• โรคหลอดเลือดและหัวใจ
• โรคหลอดเลือดสมอง
• เส้นประสาทถูกทำลาย
• การมองเห็นผิดปกติ

 

การวินิจฉัยภาวะก่อนเบาหวาน?

การวินิจฉัยภาวะก่อนเบาหวานมักทำการตรวจวัดจากระดับน้ำตาลในเลือด ซึ่งสามารถทำได้หลายวิธี ดังนี้
 

• การตรวจระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสมในเลือด หรือ HbA1c ซึ่งเป็นการบ่งบอกถึงระดับน้ำตาลในเลือดเฉลี่ยในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา

ปกติ	ภาวะก่อนเบาหวาน	เบาหวาน
< 5.7%	> 5.7% และ < 6.5%	> 6.5%

 

• การตรวจระดับน้ำตาลในเลือดหรือพลาสมาหลังจากอดอาหารและเครื่องดื่มอย่างน้อย 8 ชั่วโมง (Fasting blood sugar หรือ Fasting plasma glucose)

ปกติ	ภาวะก่อนเบาหวาน	เบาหวาน
<100 mg/dl	>100 และ < 126 mg/dl	> 123 mg/dl

 

• การตรวจความทนต่อกลูโคส (Oral glucose tolerance test) เป็นการทดสอบการทำงานของตับอ่อนในการหลั่งอินซูลินหลังทานกลูโคสปริมาณสูง โดยวิธีการตรวจจะให้ผู้ตรวจดื่มน้ำละลายกลูโคส 75 กรัม หลังจากนั้น 2 ชั่วโมง จึงทำการตรวจวัดระดับกลูโคสในเลือด

ปกติ	ภาวะก่อนเบาหวาน	เบาหวาน
<140 mg/dl	>140 และ < 200 mg/dl	> 200 mg/dl

 

การรักษาและการดูแลตัวเองทำได้อย่างไร?

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่าง เช่น ควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ลดการรับประทานอาหารจำพวกไขมัน หยุดสูบบุหรี่ จะช่วยป้องกันไม่ให้เกิดภาวะก่อนเบาหวานได้ อย่างไรก็ดี หากท่านได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นภาวะก่อนเบาหวานแล้ว การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมดังที่กล่าวไปข้างต้นยังคงเป็นสิ่งที่ควรกระทำเพื่อป้องกันไม่ให้เป็นโรคเบาหวานต่อไป สำหรับในรายที่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไม่ได้ผลหรือไม่สามารถทำได้ แพทย์อาจพิจารณาให้ยาร่วมด้วย โดยยาที่ใช้ ได้แก่ Metformin


หากท่านต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อได้ที่ศูนย์ข้อมูลยาโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ตลอด 24 ชั่วโมง
 
Contact information: Drug Information Service ศูนย์ข้อมูลยาโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์
Tel: +66(0) 2 011 3399 Email: [email protected]