มะเร็งรังไข่ คือ การมีเซลล์มะเร็งเจริญเติบโตในรังไข่ ซึ่งเป็นอวัยวะสำคัญในสตรีที่ทำหน้าที่ในการผลิตไข่และฮอร์โมนเพศหญิง

มะเร็งรังไข่ เป็นมะเร็งที่พบได้เป็น อันดับ 3 ของมะเร็งอวัยวะสืบพันธุ์สตรี โดยสาเหตุยังไม่สามารถบอกได้อย่างแน่ชัด ส่วนใหญ่มักเกิดจากการสร้างโครโมโซมที่ผิดปกติขึ้นมา และร่างกายไม่สามารถกำจัดออกได้ จึงพัฒนากลายเป็นมะเร็งในที่สุด

โดยทั่วไป ซีสต์ จะไม่เปลี่ยนเป็นมะเร็ง แต่ปัญหาคือในการตรวจเบื้องต้น อาจแยกไม่ได้ว่าเป็นซีสต์ธรรมดาหรือเป็นมะเร็ง เพราะในระยะแรกอาจยังมีขนาดเล็ก จำเป็นต้องตรวจติดตาม หากพบว่าขนาดใหญ่ขึ้นหรือมีลักษณะน่าสงสัยมากขึ้น แพทย์จะทำการผ่าตัดหรือตัดออกเพื่อตรวจชิ้นเนื้อ

ปัจจัยเสี่ยงของมะเร็งรังไข่

ปัจจัยเสี่ยงที่ชัดเจน คือความผิดปกติทางพันธุกรรม โดยเฉพาะยีน BRCA หากผู้ป่วยมี BRCA1 positive จะมีความเสี่ยงเป็นมะเร็งมากกว่าคนปกติถึง 40% ส่วน BRCA2 positive จะมีความเสี่ยงมากกว่าคนปกติ 15%

ปัจจัยลดความเสี่ยง ได้แก่ การทำให้รังไข่พักหรือหยุดทำงาน เช่น การรับประทานยาคุมกำเนิด ช่วงที่รับประทานยาคุม รังไข่จะไม่มีการตกไข่ จึงได้พัก หรือช่วงการตั้งครรภ์ ซึ่งตลอด 10 เดือนจะไม่มีการตกไข่ รวมถึงช่วงให้นมลูกอีกประมาณ 6 เดือนถึง 1 ปี ที่รังไข่ไม่ทำงานเช่นกัน วิธีเหล่านี้ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดมะเร็งรังไข่
 

อาการของมะเร็งรังไข่

• รู้สึกอึดอัดในช่องท้อง
• เบื่ออาหาร รู้สึกอิ่มจนอึดอัดถึงแม้รับประทานอาหารอ่อนๆ อาหารไม่ย่อย ท้องอืดท้องเฟ้อ หรือปวดท้องคลื่นไส้ ท้องเสีย ท้องผูก หรือปัสสาวะบ่อย
• น้ำหนักขึ้นหรือลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
• มีเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด
• คลำก้อนเนื้อได้ในท้องน้อย ปวดท้องน้อย
• ในระยะท้ายๆ อาจมีน้ำในช่องท้องทำให้ท้องโตขึ้นกว่าเดิม ผอมแห้ง น้ำหนักลด

จุดสำคัญของ มะเร็งรังไข่ คือ มักไม่มีอาการแสดงในระยะเริ่มต้น หากมีอาการ มักจะเป็นระยะมากแล้ว เนื่องจากเยื่อหุ้มรังไข่ค่อนข้างบาง เมื่อมีอาการเช่น ปวดท้อง ท้องอืด น้ำในช่องท้องระคายเคือง จึงมักแสดงในระยะที่โรคลุกลามแล้ว

การตรวจวินิจฉัยตั้งแต่เนิ่นๆ

ทางที่ดีที่สุด คือการจัดการตั้งแต่เนิ่น ๆ ด้วยการตรวจคัดกรอง เมื่อเข้ารับการตรวจสุขภาพ การตรวจคัดกรองมะเร็งรังไข่ที่ง่ายและเหมาะสมที่สุดคือ การอัลตราซาวด์ช่องท้อง หากพบในระยะเริ่มต้นจริง ๆ หรือ ระยะ 1A ซึ่งมะเร็งยังอยู่เฉพาะในรังไข่ข้างเดียวและยังไม่ทะลุออกนอกเปลือก อาจสามารถเก็บมดลูกและรังไข่ข้างที่เหลือไว้ได้ หากผู้ป่วยยังต้องการมีบุตร

แต่หากผู้ป่วยไม่ได้วางแผนมีบุตร หรือพบว่าเป็นมะเร็งแล้ว มักจำเป็นต้องผ่าตัดรังไข่ทั้งสองข้าง มดลูก ต่อมน้ำเหลือง และเยื่อบุช่องท้องร่วมด้วย

หากมีข้อสงสัยหรือคำถามเกี่ยวกับสุขภาพของสตรี สามารถเข้ารับคำปรึกษาได้ที่ ศูนย์สุขภาพสตรี โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์