สิ่งที่ผู้ป่วยโรคไตต้องรู้เกี่ยวการการปฏิบัติตัวและการเลือกรับประทานอาหารในสถานการณ์การระบาดของไวรัส COVID-19

ผู้ป่วยโรคไต ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่ต้องล้างไตหรือทำการเปลี่ยนไตแล้ว รวมถึงผู้ที่ป่วยเป็นโรคเรื้อรังต่างๆ จัดว่าเป็นกลุ่มเสี่ยงที่จะเจ็บป่วยได้มากและรุนแรงกว่าคนปกติ ดังนั้นการซื้อสินค้ามาเก็บไว้ที่บ้านและการสั่งอาหารมาทานที่บ้านเพื่อหลีกเลี่ยงสถานที่ที่มีกลุ่มคนหนาแน่นก็ถือว่าเป็นทางเลือกหนึ่งเพื่อช่วยลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้
 

เทคนิคการสั่งอาหารมาทานที่บ้านสำหรับผู้ป่วยโรคไต  

1. ปรับสัดส่วนของอาหารให้เท่ากับปริมาณอาหารที่เราทานตามปกติ เนื่องจากปริมาณอาหารจากร้านอาหารจะมี ปริมาณมากกว่า
2. เลือกอาหารประเภทปิ้งหรือย่างแทนการทอดหรือต้ม เนื่องจากน้ำซุปที่ร้านอาหารจะมีปริมาณโซเดียมสูง
3. แจ้งกับทางร้านอาหารไม่ให้เติมเกลือขณะปรุงอาหาร
4. อาหารที่มีน้ำซอสราดหรือแกงต่างๆ ให้แยกน้ำซอสหรือแกง ไม่ให้ราดไปบนอาหารหรือข้าว
5. ก่อนทานเนื้อสัตว์ทุกชนิดให้เอาส่วนบริเวณหนังออก เพราะหนังของเนื้อสัตว์จะเป็นส่วนที่มีโซเดียมจากการหมักและปรุงรสมากที่สุด
6. ไม่ควรใส่ซอสหรือปรุงรสเค็มเพิ่ม
7. ใช้มะนาว เครื่องเทศเพื่อเพิ่มรสชาติอาหารแทนการใช้เกลือ

 

รายการอาหารโซเดียมต่ำที่ปลอดภัยสำหรับผู้ป่วยโรคไต

1.กลุ่มผลไม้

•    ผลไม้กระป๋องที่ไม่มีการเพิ่มน้ำตาล
•    ผลไม้แห้ง (มีปริมาณโพแทสเซีมสูง)
•    น้ำผลไม้ (มีปริมาณโพแทสเซีมสูง) ยกเว้น แอปเปิ้ล, แบล็คเบอร์รี่, บลูเบอร์รี่, แครนเบอร์รี่, องุ่น, สับปะรด, สตรอเบอร์รี่, แตงโม

2.กลุ่มผัก

•    ผักกระป๋อง(แนะนำให้นำมาลวกด้วยน้ำก่อนรับประทานเพื่อลดปริมาณโซเดียม)
•    ผักแช่แข็ง

3.กลุ่มเนื้อสัตว์

• เนื้อสัตว์กระป๋อง  (แนะนำให้นำมาลวกด้วยน้ำก่อนรับประทานเพื่อลดปริมาณโซเดียม หรือเลือกแบบไม่แช่ด้วยเกลือ)
• เนื้อสัตว์แช่แข็ง

4.กลุ่มถั่ว

• ถั่วเมล็ดแห้ง ไม่โรยเกลือ (มีปริมาณฟอสฟอรัสสูง)
• ถั่วกระป๋อง เลือกแบบที่มีปริมาณโซเดียมต่ำ (มีปริมาณฟอสฟอรัสสูง)

5.กลุ่มนมและผลิตภัณฑ์จากนม

• นมกล่องหรือนมกระป๋อง (มีปริมาณฟอสฟอรัสสูง)
• นมถั่วเหลืองและนมอัลมอนด์ (มีปริมาณฟอสฟอรัสสูง)
• นมข้าว

6.กลุ่มข้าว แป้ง และธัญพืช

• ข้าวขัดสี
• แคร็กเกอร์หรือขนมปังอบกรอบที่ไม่โรยเกลือ
• ข้าวไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้อง ข้าวมันปู ข้าวไรซ์เบอร์รี่ (มีปริมาณฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมสูง)
• ธัญพืชอบแห้ง(มีปริมาณฟอสฟอรัสสูง)

7.ไขมัน

• น้ำมันพืชทุกชนิด ได้แก่ น้ำมันรำข้าว น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันมะกอก

**สำหรับผู้ป่วยโรคไตที่มีปริมาณโพแทสเซียมและฟอสฟอรัสในเลือดสูง โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคไตทั้งก่อนล้างไตและผู้ที่ล้างไต ให้งดและจำกัดอาหารที่มีฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมสูง**

 

วิธีการเตรียมความพร้อมเรื่องอาหารสำหรับผู้ป่วยโรคไตในกรณีฉุกเฉินที่ไม่สามารถเดินทางไปล้างไตที่โรงพยาบาลได้

1. ถ้ามีการกักตุนอาหาร ควรเช็ควันเดือนปีผลิตก่อนนำมาทานทุกครั้ง
2. อาหารหรือนมกระป่อง ถ้าเปิดออกแล้วและทานไม่หมดควรแช่ใส่ตู้เย็น หรือทานให้หมดภายใน 4 ชั่วโมงเมื่อตั้งทิ้งไว้ที่อุณหภูมิห้อง
3. ใช้ที่วัดอุณหภูมิในการตรวจสอบอุณหภูมิของตู้เย็น ซึ่งอุณหภูมิในการเก็บอาหารที่เหมาะสมควร น้อยกว่า 5 องศาเซลเซียสแต่ถ้ามีอุณภูมิสูงกว่า 5 องศาเซลเซียสจะสามารถเก็บรักษาอาหารได้แค่ 4 ชั่วโมงเท่านั้น
4. จำกัดปริมาณของเหลว โดยดื่มน้ำเฉลี่ย 450-500 มล.ต่อวัน แนะนำค่อยๆจิบน้ำระหว่างวัน เพื่อป้องกันอาการบวมน้ำที่จะเกิดขึ้น
5. ไม่ปรุงอาหารด้วยเกลือและใช้ซอสปรุงรสในการประกอบอาหารให้น้อยที่สุด 
6. หลีกเลี่ยงผักผลไม้ที่มีโพแทสเซียมสูง แนะนำให้นำผักไปลวกหรือต้มเพื่อลดปริมาณโพแทสเซียม
7. ถ้าผู้ป่วยโรคไตมีโรคเบาหวานร่วมด้วย แนะนำให้พกลูกอมหรือน้ำหวานติดตัวเพื่อป้องกันภาวะน้ำตาลต่ำระหว่างวัน

 
 
Ref: National Kidney Foundation
The American Kidney Foundation
เรียบเรียงโดย นาวสาวสาธิดา เจรียงโรจน์ Dietitian level2
แผนกโภชนบำบัด โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์