Thận: Người hùng thầm lặng bảo vệ sức khỏe của bạn

Thận là cơ quan quan trọng thực hiện các chức năng duy trì sự sống một cách lặng lẽ mỗi ngày—nhưng chúng thường ít được quan tâm cho đến khi các vấn đề phát sinh. Có hình dạng giống như hạt đậu và nằm sâu trong bụng, thận đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng bên trong cơ thể. Hiểu được cách thận hoạt động, xảy ra trục trặc ra sao và tại sao phát hiện sớm rất quan trọng để duy trì sức khỏe lâu dài.

 

Thận làm việc như thế nào?
 

Thận hoạt động như hệ thống lọc tự nhiên của cơ thể. Mỗi ngày, thận lọc 150–180 lít máu, loại bỏ các chất thải, chất lỏng dư thừa và độc tố thông qua một mạng lưới phức tạp gồm các bộ lọc nhỏ gọi là nephron. Các bộ lọc này đảm bảo các chất dinh dưỡng thiết yếu được tái hấp thu vào máu trong khi chất thải được bài tiết qua nước tiểu.

 
Nhưng vai trò của chúng còn vượt xa việc loại bỏ chất thải. Thận khỏe mạnh cũng:

• Điều hòa huyết áp bằng cách giải phóng các hormone ảnh hưởng đến sự giãn nở của mạch máu và thể tích máu.
• Kích thích sản xuất hồng cầu thông qua erythropoietin, một loại hormone thúc đẩy hoạt động của tủy xương.
• Kích hoạt vitamin D, cần thiết cho xương chắc khỏe và sức khỏe miễn dịch.

 

Bệnh thận: Mối đe dọa thầm lặng
 

Bệnh thận thường phát triển mà không có triệu chứng rõ ràng. Dạng phổ biến nhất, viêm thận mãn tính (CKD), có thể tiến triển chậm trong nhiều năm. Đến khi xuất hiện các triệu chứng đáng chú ý như mệt mỏi, phù nề hoặc màu nước tiểu thay đổi, thì có thể thận đã bị tổn thương đáng kể.

 
Các nguyên nhân và rủi ro chính bao gồm:

• Bệnh tiểu đường
• Huyết áp cao
• Tiền sử gia đình mắc bệnh thận
• Sử dụng thường xuyên một số loại thuốc nhất định hoặc tiếp xúc với độc tố
   

 
Nếu không được kiểm soát, viêm thận mãn tính có thể dẫn đến suy thận, khi đó cần phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận. Nó cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, thiếu máu và rối loạn xương.
 

Tại sao phát hiện sớm lại quan trọng
 

Phát hiện sớm bệnh thận có thể cải thiện đáng kể kết quả. Vì viêm thận mãn tính thường không biểu hiện triệu chứng ở giai đoạn đầu nên việc sàng lọc thường xuyên là rất quan trọng, đặc biệt là đối với những người có các yếu tố nguy cơ như tiểu đường, huyết áp cao hoặc tiền sử gia đình mắc các vấn đề về thận.
 
Lợi ích của việc phát hiện sớm bao gồm:

• Làm chậm quá trình tiến triển thông qua thuốc men và thay đổi lối sống
• Kiểm soát các biến chứng như huyết áp cao hoặc thiếu máu trước khi chúng trở nên trầm trọng hơn
• Lên kế hoạch điều trị hiệu quả hơn, bao gồm các lựa chọn như chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận
• Giảm chi phí dài hạn bằng cách tránh chăm sóc khẩn cấp hoặc can thiệp giai đoạn cuối
   

 

Cách giữ cho thận của bạn khỏe mạnh
 

Bảo vệ thận của bạn không đòi hỏi những thay đổi lớn—chỉ cần duy trì một vài thói quen đều đặn:

• Giữ đủ nước: Nước giúp đào thải chất thải và hỗ trợ chức năng thận tối ưu.
• Ăn chế độ ăn có lợi cho thận: Tập trung vào thực phẩm nguyên chất, giảm muối, đường và các thức ăn chế biến sẵn.
• Kiểm soát huyết áp và lượng đường trong máu: Việc không được kiểm soát được là nguyên nhân chính gây tổn thương thận.
• Tập thể dục thường xuyên: Hỗ trợ kiểm soát cân nặng và sức khỏe tim mạch.
• Tránh hút thuốc và hạn chế rượu: Cả hai đều góp phần gây tổn thương thận theo thời gian.

Nếu bạn có nguy cơ cao hơn, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ—bao gồm xét nghiệm máu và nước tiểu—là điều cần thiết. Tại Bệnh viện Quốc tế Bumrungrad, bệnh thận giai đoạn đầu có thể được phát hiện thông qua các xét nghiệm sàng lọc toàn diện và bệnh nhân được hưởng lợi từ dịch vụ chăm sóc phối hợp dưới sự hướng dẫn của các bác sĩ chuyên khoa thận giàu kinh nghiệm. Trung tâm Thận học (Thận) Bumrungrad cung cấp các phương pháp chẩn đoán tiên tiến và các kế hoạch điều trị được cá nhân hóa để hỗ trợ sức khỏe thận ở mọi giai đoạn.

 

Kết luận

Thận của bạn hoạt động một cách âm thầm, nhưng vai trò của chúng trong việc duy trì sức khỏe của bạn không hề nhỏ. Từ việc lọc chất thải đến cân bằng các chất dinh dưỡng và hormone thiết yếu, chúng thực sự là những anh hùng thầm lặng. Vì bệnh thận có thể tiến triển một cách tinh vi, nhận thức và sàng lọc chủ động là biện pháp phòng vệ tốt nhất của bạn. Thực hiện các bước ngay bây giờ—không chỉ là áp dụng các thói quen lành mạnh hơn mà bạn nên tham khảo ý kiến ​​chăm sóc chuyên khoa khi cần— sẽ giúp bảo vệ thận của bạn trong nhiều năm tới.

 
 

Bác sĩ Janewit Wongboonsin