ក្នុងករណីខ្លះ អ្នកដែលមានជំងឺមហារីកពោះវៀនធំមិនមានចេញរោគសញ្ញាមិនប្រក្រតីណាមួយទេ ដូច្នេះពួកគេមិនបានដឹងថាពួកគេកំពុងមានជំងឺមហារីកឡើយ។​ ដូចគ្នាផងដែរ  មានជំងឺមួយចំនួនផ្សេងទៀតដែលមានរោគសញ្ញាស្រដៀងគ្នាដែលអាចធ្វើឲ្យមានការយល់ច្រឡំ។ ទោះជាយ៉ាងណា វាជាការសំខាន់ក្នុងការស្វែងរកការព្យាបាលនៅពេលដែលមានរោគសញ្ញាដូចខាងក្រោមនេះលេចឡើង៖ 

• រាក ទល់លាមក ឬហើមពោះ

• ឈាមក្រហមស្រស់ ឬក្រម៉ៅខ្លាំងក្នុងលាមក

• ការរួមតូចនៃដុំលាមក

• មិនសុខស្រួលក្នុងពោះ អារម្មណ៍ផ្សារក្នុងពោះ ហើមពោះ និងការចុករមួល

• ស្រកទម្ងន់ដោយគ្មានមូលហេតុ 

• អស់កម្លាំង ឬខ្សោយ

• ភាពស្លកស្លាំង 

ការស្រាវជ្រាវរកជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ គឺជាវិធីសាស្រ្តមួយដែលជួយការពារជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ ដោយស្រាវជ្រាវរកដុំសាច់មុនពេលវាវិវឌ្ឈទៅជាជំងឺមហារីក។ បុរសនិងស្ត្រីគួរចាប់ផ្តើមពិនិត្យរកជំងឺនេះនៅអាយុ ៥០។  ការស្រាវជ្រាវរកនេះអាចត្រូវបានអនុវត្តដោយវិធីដូចខាងក្រោមនេះ៖

• ការធ្វើតេស្តរកវត្តមានឈាមក្នុងលាមក (Fecal Occult Blood Test) គឺជាការធ្វើតេស្តមួយសម្រាប់រកមើលវត្តមាននៃដុំសាច់ ឬកោសិកាមហារីក។ ការធ្វើតេស្តប្រចាំឆ្នាំជាមួយនឹងវិធីសាស្រ្តនេះបានជួយកាត់បន្ថយការអត្រាស្លាប់យ៉ាងច្រើនដោយសារជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ ខណៈដែលការធ្វើតេស្តពីរឆ្នាំម្តងជួយកាត់បន្ថយអត្រានៃការស្លាប់ពីជំងឺមហារីកពោះវៀនធំបាន ១៨% ។

• ការថតឆ្លុះពោះវៀនធំខាងក្រោម (Sigmoidoscope) គឺជាទំរង់ការមួយដែលវេជ្ជបណ្ឌិតដាក់បញ្ចូលបំពង់តាមរយៈរន្ធគូថចូលទៅផ្នែកខាងក្រោមនៃពោះវៀនធំ ដើម្បីពិនិត្យមើលដុំសាច់ ភាពមិនប្រក្រតី និងមហារីក។ ដោយប្រើវិធីសាស្រ្តនេះ វេជ្ជបណ្ឌិតអាចកាត់ចេញនូវដុំសាច់មិនប្រក្រតីណាមួយចេញ​ និងច្រឹបវាចេញសម្រាប់យកទៅធ្វើការវិភាគបន្ថែមទៀត។

• ការថតឆ្លុះមើលពោះវៀនធំ (Colonoscopy) អាចឲ្យយើងពិនិត្យនូវរូបភាពនៃពោះវៀនធំទាំងមូល និងច្រឹបសាច់ដើម្បីធ្វើវិភាគ។

• Double Contrast Barium Enema (DCBE) និងថតស្កេនស៊ីធី គឺជាវិធីសាស្រ្តជំនួសផ្សេងទៀតប្រសិនបើអ្នកជំងឺមិនអាចទទួលការឆ្លុះមើលពោះវៀនធំបាន។

វេជ្ជបណ្ឌិតប្រើប្រាស់កម្រិតនៃតេស្តដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺមហារីក និងកំណត់ថា តើវាបានរីករាលដាលទៅដល់សរីរាង្គផ្សេងទៀតឬទេ។ វិធីសាស្រ្តនៃការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនេះប្រែប្រួលអាស្រ័យលើកត្តាជាច្រើនដូចជា អាយុ និងសុខភាពរបស់អ្នកជំងឺ ប្រភេទនៃជំងឺមហារីក ភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃរោគសញ្ញា និងលទ្ធផលការធ្វើតេស្តភ្លាមៗ។ ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យនៃជំងឺមហារីកពោះវៀនធំអាចត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងវិធីសាស្រ្តដូចខាងក្រោមនេះ៖ 

• ការច្រឹបសាច់ធ្វើវិភាគ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការយកបរិមាណតូចមួយនៃជាលិកាពីអ្នកជំងឺ គឺជាវិធីសាស្រ្តជាក់លាក់ក្នុងការកំណត់ជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ និងផ្តល់ការប៉ាន់ស្មាននៃម៉ូលេគូលមានជីវិតរបស់កោសិកាមហារីក។

• Carcinoembryonic Antigen (CEA) គឺជាការធ្វើតេស្តឈាមដើម្បីកំណត់ពីចំនួននៃគ្រាប់ឈាមក្រហមឬវាស់នូវបរិមាណនៃប្រូតេអ៊ីន។

• ការធ្វើ CT ស្កេនត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងការកំណត់ទីតាំងនៃជំងឺមហារីក និងកំណត់ពីរសរីរៈផ្សេងៗទៀតដែលកោសិកាមហារីករាលដាលដល់។ 

• ការថតអេកូ ដោយប្រើរលកសំលេងហ្វ្រេកង់ខ្ពស់ដើម្បីកំណត់ថាតើការរីករាលដាលនៃកោសិកាមហារីកទៅសួត ឬសរីរាង្គផ្សេងទៀតកម្រិតណា។

• ការថតសួត៖ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីកំណត់ថាតើកោសិកាមហារីកបានរាលដាលទៅសួតក្នុងកម្រិតណា។

• PET Scan: គឺការធ្វើតេស្តដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការចាក់បញ្ចូលនូវសារធាតុវិទ្យុសកម្មចូលទៅក្នុងសរីរាង្គ ឬជាលិកាក្នុងគោលបំណងដើម្បីបង្កើតរូបភាពដែលយើងអាចធ្វើការពិនិត្យបាន។

ការព្យាបាលនៃជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ តម្រូវឲ្យមានក្រុមការងារពហុវិន័យនៃវេជ្ជបណ្ឌិតដូចជា វេជ្ជបណ្ឌិតវះកាត់ វេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញផ្នែកកាំរស្មី និងអ្នកជំនាញផ្នែកមហារីក ដែលនឹងរួមគ្នាធ្វើផែនការព្យាបាលត្រឹមត្រូវបំផុតសម្រាប់អ្នកជំងឺនីមួយៗ។ វេជ្ជបណ្ឌិតនឹងធ្វើការសម្រេចចិត្តរបស់ពួកគេដោយផ្អែកលើកត្តាដូចខាងក្រោមនេះ

• ទំហំ ទីតាំង និងលក្ខណៈនៃកោសិកាមហារីក

• ដំណាក់កាលនៃជំងឺ និងការរីករាលដាលនៃជំងឺមហារីក

• សុខភាពទូទៅរបស់អ្នកជំងឺ 

• ការវះកាត់
• ការព្យាបាលដោយកាំរស្មី
• ការព្យាបាលដោយថ្នាំគីមី
• ការព្យាបាលដោយចំគោលដៅ
•  Angiogen